‘D’you wanna know what takes real courage? Holding it all together when the stakes are this high.’

Kevin Spacey opent de trailer van het derde seizoen van House of Cards. De van een accent uit het zuiden van de Verenigde Staten voorziene stem van de man achter Francis J. Underwood laat zich horen, terwijl zijn vastberaden gezicht met de op elkaar geklemde kaken en met onwrikbare blik de camera inkijkt. Het personage legt zijn handen als een overwinnaar op het altaar van de wereldlijke macht. Voor hem een leeg kantoor: kansen te over. Achter hem gesloten gordijnen: gemiste kansen, geslaagde gokken en geheimen die, voor de bestwil van Amerika en de wereld, het best nooit het daglicht zullen zien.

House of Cards – de baanbrekende hitserie die zich richt op de machiavellist Frank en zijn vrouw die zich door middel van omkoping, intimidatie, seks en moord een weg banen door de coulissen van Washington D.C. en daarmee naar de positie die elke andere positie doet verbleken. De baan van President van de Verenigde Staten van Amerika. De trailer van seizoen drie begint waar de laatste aflevering van seizoen twee eindigt: Frank als Amerikaans president nummer 46.

Meedogenloze vastberadenheid

Meteen wordt duidelijk dat hij aan macht in heeft moeten boeten sinds de accumulatie van zijn onderhandse plannen leidend tot het aftreden van zijn voorganger. Gebonden door het instituut dat hij vervult en belichaamt, door de aandacht van de media en door de krachten van de beide kamers van het congres, wordt hem zijn geliefde underdogpositie uit handen genomen die hem zo lang in staat stelde te doen wat hij wilde in de politieke arena. Elke dag vallen hem beslissingen ten deel die raken aan de levens van duizenden Amerikanen en wordt het uiterste van zijn functioneren gevraagd. Maar hij slaagt erin om moed te houden en zijn evenwicht te bewaren. Voor de buitenwereld met ogenschijnlijk gemak en voor zijn collega’s met meedogenloze vastberadenheid.

Wat kost het om de machtigste man te zijn?

Maar wat kost die baan hem werkelijk? Wat kost het Claire, zijn vrouw? En wat kost het ieder ander die de betrekking van ‘machtigste man van de vrije wereld’ vervulde, vervult, of ambieert te vervullen? Wat hebben Carter, Bush, Clinton en Bush moeten inleveren? Wat kost het Obama? En wat zullen de kandidaten voor 2016 moeten doen of juist niet om daar te komen waar menig mens – wij, stervelingen – slechts van kan dromen?

Victor Petrov, de president van Rusland, lijkt het te weten, waarschijnlijk uit eigen ervaring, en we zien hem met een zekere kameraadschap met Frank duelleren. Met dank aan het sterke acteer- en schrijfwerk zijn de overeenkomsten met de andere VP – Vladimir Poetin – moeilijk over het hoofd te zien, maar zelfs als we naar Poetin kijken lijkt de immense last die ongetwijfeld ook op zijn schouders rust geen indruk te maken. Obama laat meer doorschijnen.

Saaier en bureaucratischer

Hij beweerde in de talkshow Ellen dat het dagelijks leven in Washington in niets lijkt op de situaties geschetst door Spacey en consorten. Veel saaier en bureaucratischer zegt men overal, en bovendien lijken de mensen van Amerika zich te verbazen als ze met House of Cards een congres zien dat daadwerkelijk iets gedaan krijgt, aldus de hoofdrolspeler. En het publiek juichte die opmerking instemmend toe.

Ik vraag me dan ook af of House of Cards bedoeld is als een kijkgat in de grote kijkdoos die het Witte Huis heet. Het kan hoogstens een speculatie of een gissing genoemd worden, zij het een die de negatieve kijk op het presidentschap die velen koesteren bevestigt. Maar ik kan niet anders dan bij mezelf te rade gaan in hoeverre het beeld dat de vaardige televisiemakers ons voorschotelen overeenkomt met de werkelijkheid.

President en privéleven

Natuurlijk wordt elke suggestie dat Frank ook maar in iets lijkt op de mannen en vrouwen in D.C. bij voorbaat van de hand gedaan. En dat is maar goed ook. Maar zijn omstandigheden? De invloed die het presidentschap heeft op zijn privéleven, als men daar nog van kan spreken? Zou Obama wel eens huilend door zijn knieën zakken en neerploffen op het tapijt in het Oval Office, zijn rug tegen de Resolute Desk, en zijn ogen rood zoals in zijn videoboodschap aan de burgers van Iran?

Diezelfde videoboodschap lijkt ons in ieder geval te laten zien dat de inzet hoog is. En dat het moed kost – en nog veel meer, durf ik te wedden – om je evenwicht te bewaren als de druk zo hoog is als in het derde seizoen van House of Cards.

House of Cards: de duistere kant van Washington

House of Cards laat ons de eventuele duistere kant van Washington zien. Het laat ons genieten van Franks boosaardigheid, en tegelijk vrezen voor diezelfde boosaardigheid bij de échte senatoren en gouverneurs, kandidaten en presidenten. Maar boven alles en al het andere uit, en dat is de grote kwaliteit van House of Cards en de uitzonderlijke eigenschap van de serie, laat het ons de last zien die het presidentschap met zich meebrengt. Een last die maar weinig kennen of zullen kennen, maar een last die ongetwijfeld loodzwaar is. En dat is al genoeg om diep ontzag te hebben voor degenen die het aankunnen het presidentschap te vervullen, van Washington tot Obama, van Walker tot Underwood.